ÇOCUKLAR GÜNDE KAÇ SAAT UYUMALI?
Anneler ve babalar çocukları için her konuda çok hassas davranmaya özen gösteriyor. Çoğunlukla bebeklikten ergenliğe hatta sonrasına kadar ebeveynlik devam ediyor. Çocukların yemek, uyku, oyun saatleri belirli bir düzende seyrediyor. Özellikle okul çağındaki çocuklarının uyku düzeni konusunda hassas olan ailelere hak da vermek lazım. Zira çocukların beden ve zihin gelişiminin sağlanabilmesi için; yaşına uygun ortamda, kesintisiz, yeterli sürede ve kaliteli uyuması büyük önem taşıyor. Çünkü uyku kalitesi çocuğun öğrenme yetisi ve gelişiminde doğrudan etkili.
ÇOCUKLARDA UYKU SORUNU CİDDİYE ALINMALI
Kaliteli bir uyku, bebeklikten, ergenlik dönemine tüm çocuklar için en az beslenme kadar önemlidir. Özellikle okul çağında ki çocukların, oyun isteği, yoğun ders programı gibi çocuğa bağlı nedenlerle yatma saatleri gecikebiliyor. Dolayısıyla uyku saati de geç olmuş oluyor. Yetersiz uyku öğrenme, gelişme ve sosyal uyum gibi çocuk yaşamında pek çok şeyi etkiliyor. Her yaş grubunda çocuğun uyku ihtiyacını karşılayacak süre farklıdır. Uyku düzeni olmayan ve uzun süre uyku sorunu yaşayan çocuklarda dikkatsizlik, konsantrasyon bozuklukları, hiperaktivite ve yorgunluk gibi sorunlarla karşılaşılıyor.
ÇOCUKLAR KAÇ SAAT UYUMALI?
Günlük uyku süresi, genetik faktörlere ve çocuğun yaşına bağlı olarak farklılık gösterebiliyor. Bu nedenle herhangi bir çocuğun günlük ne kadar süre ve hangi sıklıkta uyuyacağı net bir şekilde belirlenemiyor. Uyku süresi ve gün içinde uyuma sıklığı bebeklikten itibaren ay ay değişiklik gösteriyor.
Yaşa göre uyku sıklığı ve süreleri şöyledir:
Yeni doğmuş bebeğin ilk bir ayda toplam uyku süresi 16,5 saattir. İki yaşına gelinceye kadar bu süre yavaş yavaş azalarak 13 saate kadar düşer. Gündüz uyku süresi de yeni doğanda toplam uyku saatinin yaklaşık yarısını kapsıyorken, iki yaşına geldiğinde bu süre yaklaşık iki saate kadar iner. Gündüz uykusu, ilk bir ay gündüz 4 kez, 1 ay ile 3 ay arasında günde 3 kez, 6 ay ile 18 ay arasında günde 2 kez ve 6 aydan sonra günde 1 kez olmalı. Bir yaşındaki bebeklerin büyük çoğunluğu geceleri iyi ve sorunsuz uyur. Yaklaşık yüzde 10’luk bir kısmı ise gece uykusu sırasında arada bir uyanır.
• 3-5 yaşındaki çocukların uyku ihtiyacı yaklaşık 11-13 saattir.
• Çocuklar 6-13 yaşına geldiklerinde 9-11 saat uyurlar.
• Gençlikte ise 8-10 saat uyku yeterli oluyor.
UYUMAK İSTEMEYEN BEBEK UYKUYA ZORLANMAMALI
Özellikle bebeklik döneminde uykusu olmayan bir çocuğun kesinlikle uyumaya zorlanmaması gerekiyor. Bu durum, bebeğin uyku düzenini bozuyor. Bunun yanı sıra, psikolojik travma yaratabiliyor. Çocukluk dönemi en sık rastlanan uyku bozukluğu ise çocuğun uyku başlangıç saatindeki sapmalardır. Çocuğunda uyku sorunu olduğunu düşünen ebeveynler, çocuklarının 10 günlük uyku ve uyanıklık saatlerini not edip doktora başvurabilir. Bu, tanıyı önemli ölçüde kolaylaştırıyor. Bu düzene göre, öncelikle çocukta uyku bozukluğuna neden olabilecek geniz eti, idrar yolu enfeksiyonu gibi fiziksel sorunları araştırılıyor. Sonraki adım ise çocuğun uyku süresinin ve zamanlarının uyku takvimine uyup uymadığı denetleniyor.
ÇOCUKLARDA SIK GÖRÜLEN UYKU BOZUKLUKLARI
Çocuklarda uyku bozukluğu sık görülen bir sorundur. Yapılan araştırmalara göre çocukların üçte biri uyku bozukluğu sorunu yaşarlar. Bu durum onları yıprattığı gibi ailelerini de zorlar. Uyku bozuklukları yaşa bağlı olarak farklılaşabilir. Uykunun düzene kavuşması bebeğin beyin gelişimi ile yakından ilgilidir. Beyin gelişimini tamamladıkça uyku sorunları da azalır.
Çocuklarda sık görülen uyku bozukluklarını şöyle sıralayabiliriz;
• Yatağa girdiği halde uyumakta zorlanma,
• Uykuya daldıktan sonra uykuyu sürdürememe,
• Sağlığı için gerekli süre boyunca uyuyamamak ya da uyku kalitesinin düşük olması,
• Gece terörü ya da uyurgezerlik gibi uyku sırasında hareketliliğe neden olan sorunlar,
• Uyku apnesi, horlama gibi sorunlar nedeniyle uykuda nefes sorunu yaşanması,
• Yine uyku sırasında bacak hareketleri yapılmasına neden olan huzursuz bacak sendromu benzeri sorunların olması.
ÇOCUKLARIN SALLANMASI UYKU KALİTESİNİ BOZAR MI?
Çocukların sallanarak uyutulması toplumumuzda sık görülen bir alışkanlıktır. Bu noktada sorun çocukların sallanarak uyumayı bir alışkanlık haline getirmesi riskidir. Çocuğunuzu düzenli olarak elinde bir oyuncağı ile uyumaya ya da sallayarak uyumaya alıştırırsanız uyandığında yeniden uykuya dalmak için aynı koşulların oluşmasını isteyebilir. Dolayısıyla çocuk gece uyandığında uyumak için anne ve babalar onu sallamak ya da aynı oyuncağı eline vermek zorunda kalabilir. Çocuğun bu alışkanlıklar yeniden sağlanmadan uykuya dönememesine uyku başlangıcı ilişkilendirme bozukluğu denir. Öte yandan çocukların sallanarak uyutulması sırasında bir diğer sağlık sorununa sebebiyet verilebilir. Uyku sırasında fark edilmeden çok güçlü şekilde sallanan çocuk beyinde sallanmayla ilgili sarsıntı yaşayabilir.
ÇOCUKLARA UYKU EĞİTİMİ NASIL VERİLMELİDİR?
Bebekler uykuları geldiğinde annelere bazı işaretler verirler. Uykusu gelen bebek sıklıkla kulaklarıyla oynar ve gözlerini ovuşturur. Esnemenin yanı sıra göz kapaklarının yavaş yavaş kapanmaya başladığını gözlemlersiniz. Bu işaretleri gördüğünüzde çocuğunuzu yatağına koyup tek başına uyumasını sağlamaya çalışmalısınız. Bu şekilde uyutulan bir çocuk uykusu sırasında uyansa da herhangi bir desteğe ihtiyaç duymadan kendi kendine yeniden uykuya dalabilir.
Bebeğinize uyku alışkanlığı kazandırmaya altıncı haftadan itibaren başlayabilirsiniz.
• Ona uyku alışkanlığı kazandırmaya çalışırken her gün aynı saatte uyutmaya özen gösterin,
• Yatırmadan önce yine aynı saatte bezini değiştirin,
• Uyumaya başlamadan yatağına bırakın,
• Mümkünse çocuğun uyuduğu odada ışık yanmasın, uzakta bir hafif ışık olsun, uygun ısıda ve gürültüsüz bir ortamda bulunsun,
• Gündüz uykusunu gece uyuduğu odadan ayrı, günlük yaşamın sürdüğü bir yerde ve aydınlıkta uyumasını sağlayın,
• Çocuklarda uyku düzenini sağlıklı şekilde oturtmak için gündüz uykusunu fazla uzun tutmayın. Böylece gece – gündüz uykusu bilinci bebekte yerleşir,
• Gece uykularını ise kendi odasında, karanlık, gürültüsüz bir şekilde uyumalıdır,
• Öte yandan ılık bir banyo ve güzel bir gece beslemesi de bebeğinizin uyku düzeninin oturmasına katkıda bulunur.
